Tin tức chi tiết

CÁC LOẠI NGƯỜI ĐỒNG PHẠM

1.Người thực hành:

Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm .(Khoản 3 Điều 17 BLHS 2015 sđ bs 2017)

Theo luật hình sự Việt Nam, trực tiếp thực hiện tội phám sẽ gồm 2 trường hợp sau:

-Trường hợp đầu tiên là tự mình thực hiện hành vi được mô tả trong CTTP. Đây là trường hợp trực tiếp thực hiện tội phạm thông thường. Người thực hiện tội phạm trong trường hợp này có thể sử dụng cộng cụ, phương tiện phạm tội kể cả sử dụng cơ thể người khác hoặc con vật là công cụ.Trong vụ án có nhiều đồng phạm cùng tự mình thực hiện hành vi mô tả trong CTTP và họ được gọi là người đồng thực hành. Khi đó đòi hỏi mỗi người đồng thực hành phải thực hiện đày đủ hành vi được mô tả trong CTTP mà có thể mỗi người chỉ thực hiện một phần hành vi đó nhưng đòi hỏi hành vi tổng hợp của họ phải là hành vi có đủ dấu hiệu CTTP . Ví dụ : Trong vụ đồng phạm hiếp dâm, A và B giữ nạn nhân để C thực hiện hành vi giao cấu với nạn nhân. ở đây, hành vi của từng người đồng phạm không thỏa mãn hết các dấu hiệu của CTTP tội hiếp dâm vì CTTP của tội hiếp dâm đòi hỏi có hành vi giao cấu và hanh vi dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực …Tuy nhiên,hành vi tổng hợp của A,B và C thỏa mãn hết dấu hiệu đó . Tất cả những người đồng phạm này (nam giới) đều được coi là người thực hành- đều là người trực tiếp thực hiện tội hiếp dâm.

Đối với những tội đòi hỏi chủ thể đặc biệt thì người đồng thực hành chỉ có thể là người giúp sức hoặc có thể phạm tội khác. Ví dụ: Trong trường hợp chị B đã dùng vũ lực để cho anh A giao cấu với nạn nhân, B chỉ có thể là người giúp sức vì chủ thể của tội hiếp dâm phải là nam; trong trường hợp hai vợ chồng cùng thực hiện hành vi giết con mới đẻ, chồng phạm tội giết người còn vợ phạm tội giết con mới đẻ (nếu thỏa mãn có dấu hiệu của tội phạm này) vì tội phạm được quy định đòi hỏi chủ thể phải là mẹ của nạn nhân.

-Trường hợp thứ hai là trường hợp không tự mình thực hiện hành vi mô tả trong CTTP như không tự mình thực hiện hành vi tước đoạt tính mạng người khác (đâm, bắn, chém,…) hoặc không tự mình thực hiện hành vi hủy hoại tài sản (đập, phá, đốt cháy,…) mà chỉ có hành có hành động (cố ý) tác động người khác để người này thực hiện hành rong mô tả của CTTP nhưng họ lại không phải chịu TNHS cùng với người đã tác động. Việc người đã thực hiện hành vi được mô tả trong CTTP không phải chịu TNHS có thể vì các lý do sau:

·   Họ là người không có năng lực TNHS (chưa đủ tuổi chịu TNHS theo Điều 12 BLHS hoặc trong tình trạng không có TNHS theo Điều 21 BLHS)

·   Họ không có lỗi hoặc chỉ có lỗi vô ý do sai lầm

·   Họ được loại trừ TNHS do bị cưỡng bức tinh thần

Về người thực hành thứ hai, có thể lấy ví dụ sau: A và B xúi C 12 tuổi đốt nhà hàng xóm. Trong trường hợp này A và B là người thực hành (ở dạng 2) tội hủy hoại tài sản; hoặc A và B đã lừa dối và nhờ C đi lĩnh hàng hộ bằng phiếu lĩnh hàng giả. Trong trường hợp  này A và B là người thực hành (ở dạng thứ 2) tội lừa đảo chiếm doạt tài sản…..

Do đặc điểm riêng, người trực tiếp thực hiện tội phạm ở dạng thứ hai không thể xảy ở những tội đòi hỏi chủ thể phải tự mình thực hiện như tội hiếp dâm hoặc tội loạn luân…ở những tội phạm này chỉ có thể có người trực tiếp thực hiện tội phạm ở dạng thứ nhất.

Trong vụ đồng phạm, có thể chỉ có một người trực tiếp thực hiện tội phạm ở dạng thứ hai nhưng cũng có thể có nhiều người trực tiếp thực hiện tội phạm ở dạng này này như trường hợp hai người cùng xúi giục (bằng cách thuê tiền) đưa trẻ 10 tuổi đốt nhà người khác; hoặc cũng có thể có người trực tiếp thực hiện tội phạm ở dạng thứ hai như trường hợp xúi giục đứa trẻ 13 tuổi cùng với người có đủ điều kiện của chủ thể gây thương tích cho người khác.

Người thực hành là người giữ vai trò quan trọng trong vụ án nhưng cũng có nhiều trường hợp , người thực hành không phải là người có vai trò chính trong vụa sn đồng phạm. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, hành vi của người thực hành được coi là có vị trí trung tâm vì nhiều vấn đề về định tội và quyết định hình phạt được giải quyết căn cứ vào hành vi này. Ví dụ: Vấn đề về định tội danh, ván đề xác định giai đoạn phạm tội, vấn đề đánh giá tinh nghiêm trọng của vụ án dưới góc độ công cụ, phương tiện, thủ đoạn phạm tội,...v..v..

2.Người tổ chức

Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm (theo khoản 3 Điều 17 BLHS 2015 sđ bs 2017), trong đó:

·   Người chủ mưu là người đề xướng chủ trương, phương hướng hoạt độngcủa nhóm đồng phạm.Chủ mưu có thể trực tiếp điều khiển hoạt động của tổ chức nhưng cũng có thể không;

·   Người cầm đầu là người thành lập nhóm đồng phạm hoặc tham gia vào việc soạn thảo kế hoạch , phân công, giao trash nhiệm, cho đồng bọn cũng như ddoodn đốc , điều khiển hoạt động của nhóm đồng phạm;

·   Người chỉ huy là người trực tiếp điều khiển trực tiếp của nhóm đòng phạm có vũ trang hoặc bán vũ trang.

Tóm lại, người tổ chức là người giữ vai trò thành lập nhóm đồng phạm hoặc điều khiển hoạt động của nhóm đó:

Người thành lập là người đề xướng việc thiết lập nhóm đồng phạm hoặc chỉ là người đã thực hiện việc đề xướng đó như rủ rê, lôi kéo người khác tham gia vào nhóm đồng phạm; thiết lập mối quan hệ liên hệ tổ chức giữa những người đồng phạm với nhau….

Người điều khiển hoạt động nhóm đồng phạm bao gồm:

Những người giữ vai trò điều khiển hoạt động chung của tòan nhóm như vạch phương hướng hoạt động, vạch các kế hoạch thực hiện, phân công vai trò, nhiệm vụ cho những người đồng phạm khác

Những người chỉ giữ vai trò trực tiếp điều khiển việc thực hiện vụ việc phạm tội của nhóm đồng phạm.

Do đó, người tổ chức luôn được coi là người có hành vi nguy  hiểm nhất trong vụ đồng phạm.

3.Người xúi giục:

Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm (theo khoản 3 Điều 17 BLHS 2015 sđ bs 2017).

Theo định nghĩa trên, người xúi giục có thể có hành vi kích động hành vi dụ dỗ, hành vi thúc đẩy người khác với đích hướng tới là để người khác thực hiện tội phạm. Trong đó, thúc đẩy có nội dung bao quát vì kích động hay dụ dỗ đều là thủ đoạn để thúc đẩy người khác.

Đặc điểm chung của người xúi giục là tác động đến tư tưởng và ý chí của người khác , khiến người này phạm tội. Người xúi gục có thể là người đã nghĩ ra việc phạm tội và thúc đẩy cho tội phạm đó được thực hiện thông qua người khác. Do vậy, có thể gọi người xúi giục là “tác giả tinh thần” của tội phạm nhưng cũng có thể người xúi giục chỉ có tác động thúc đẩy người khác thực hiện ý định phạm tội đã có. Người xúi giục có thể tham gia thực hiện tội phạm hoặc không. Sự xúi giục có thể thực hiện bằng các thủ đoạn khác nhau như kích động , lôi kéo, cưỡng ép, dụ dỗ, lừa phỉnh,…

Hành vi xúi giục phải nhằm vào một hoặc một số người nhất định. Nếu không thì không phải xúi giục. Hành vi xúi giục phải nhằm thực hiện hành vi cụ thể. Hành vi phổ biến, reo rắc tư tưởng xấu khiến ai đó phạm tội không phải hành vi xúi giục trong đồng phạm mà có thể cấu thành tội độc lập như dụ dỗ, ép buộc, …. Người dưới 18 tuổi phạm pháp .

4.Người giúp sức

Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hay vật chất cho việc thực hiện tội phạm (theo khoản 3 Điều 17 BLHS 2015 sđ bs 2017), trong đó:

Gíup sức về vật chất có thể là cung cấp công cụ, phương tiện hoặc khắc phục những trở ngại đối với việc thực hiện tội phạm…để tạo điều kiện cho người thực hành thực hiện tội phạm được dễ dàng , thuận lợi hơn.

Giusp sức về tinh thần là cung cấp những gì tuy có tính vật chất nhưng cũng tạo cho người thực hành điệu kiện thuận lợi hơn trong việc thực hiện tội phạm như chỉ dẫn, góp ý cho việc chuẩn bị, việ thực hiện hoặc việc che giấu tội phạm; cung cấp tình hình nơi tội phạm được thực hiện hoặc tình hình về nạn nhân…

Thông thường, hành vi giúp sức được thể hiện dưới dạng hành động nhưng có thể có trường hợp dưới dạng không hành động. Đó có thể là trường hợp của người có nghĩa vụ pháp lí phải hành động nhưng đã cố ý không hành động và qua đó đã loại trừ trở ngại khách quan ngăn cản việc thực hiện tội phạm của người trực tiếp thực hiện tội phạm, tạo điều kiện để người đó thực hiện hoặc tiếp tục thực hiện tội phạm đến cùng.

Dạng giúp sức đặc biệt là dạng giúp sức tinh thần, giúp sức qua lời hứa hẹn trước sẽ che giấu người phạm tội, che giấu dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc sẽ tiêu thục các vật do phạm tội mà có sau khi tội phạm được thực hiện xong . Lời hứa hẹn tuy không tạo điều kiện thuận lợi cụ thể nhưng củng cố ý điịnh phạm tội, củng cố quyết tâm phạm tội hoặc quyết tâm phạm tội đến cùng của người trực tiếp thực hiện tội phạm.

Hành vi giúp sức nói chung thường được thực hiện trước khi người thực hành thực hiện tội phạm nhưng cũng có trường hợp người giúp sức tham gia khi tội phạm đang được thực hiện.

Hành vi bàn bạc, góp ý của người giúp sức có thể bị nhầm là hành vi xúi giục. Người giúp sức khác người xúi giục ở chỗ hành vi không có tính chất quyết trong việc thúc đẩy người khác phạm tội. Họ “giúp” người khác đã có ý định phạm tội có thêm điều kiện thuận lợi để thực hiện tội phạm hoặc yên tâm hơn khi thực hiện tội phạm.

Thông tin liên hệ: CÔNG TY LUẬT TNHH BẢO TÍN
Giám đốc- Luật sư Phan Kế Hiền 
Số điện thoại: (+84) 0915 98 83 83 - (+84) 0963 289 272
E-mail: luatbaotin.vn@gmail.com
Địa chỉ : Số 49 Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội
Facebook: https://www.facebook.com/luatsuvicongdong